W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i poszukiwania sposobów na oszczędzanie zasobów naturalnych, coraz więcej osób rozważa instalację zbiornika na deszczówkę. Gromadzenie wody opadowej nie tylko przyczynia się do ochrony środowiska, ale także może przynieść wymierne korzyści finansowe. Jednak przed podjęciem decyzji o inwestycji w taki system, warto dokładnie przeanalizować związane z nim koszty i potencjalne oszczędności.
Koszty początkowe instalacji zbiornika na deszczówkę
Pierwszym krokiem w analizie opłacalności zbiornika na deszczówkę jest oszacowanie kosztów początkowych związanych z jego instalacją. Koszty te mogą się znacznie różnić w zależności od wielkości zbiornika, materiałów, z jakich jest wykonany, a także stopnia złożoności całego systemu gromadzenia i dystrybucji wody deszczowej.
Zbiornik
Głównym składnikiem kosztów początkowych jest sam zbiornik na deszczówkę. Ceny zbiorników zależą głównie od ich pojemności i materiału, z jakiego są wykonane.
- Zbiorniki plastikowe (polietylenowe lub polipropylenowe) są najpopularniejszym wyborem ze względu na stosunkowo niską cenę, lekkość i odporność na korozję. Ceny wahają się od około 500 zł za zbiornik o pojemności 200 litrów do 5000 zł lub więcej za zbiorniki o pojemności kilku tysięcy litrów.
- Zbiorniki betonowe są trwalsze i często estetyczniej wkomponowują się w otoczenie, ale są droższe i trudniejsze w instalacji. Ich ceny zaczynają się od około 1000 zł za małe zbiorniki (500 litrów) i sięgają kilkunastu tysięcy złotych za duże zbiorniki o pojemności kilkunastu tysięcy litrów.
- Zbiorniki metalowe (stalowe lub aluminiowe) są rzadziej stosowane ze względu na ryzyko korozji, ale mogą być dobrym wyborem w niektórych zastosowaniach przemysłowych. Ich ceny są zbliżone do zbiorników betonowych.
System rynnowy i filtracja
Aby woda deszczowa mogła być efektywnie gromadzona, konieczne jest odpowiednie przystosowanie systemu rynnowego i zainstalowanie filtrów, które zatrzymają zanieczyszczenia.
- Rynny i rury spustowe – jeśli istniejący system rynnowy jest w dobrym stanie, koszty będą minimalne (kilkaset złotych na ewentualne poprawki i uszczelnienia). Jednak w przypadku konieczności instalacji nowego systemu rynnowego, koszt może wynieść od 1000 do 5000 zł, w zależności od wielkości dachu i użytych materiałów.
- Filtry – prosty filtr mechaniczny, zatrzymujący liście i większe zanieczyszczenia, to wydatek rzędu 100-500 zł. Bardziej zaawansowane filtry, usuwające drobniejsze cząstki i zanieczyszczenia biologiczne, mogą kosztować od 500 do 2000 zł lub więcej.
Pompy i system dystrybucji
Jeśli planujemy wykorzystywać zgromadzoną wodę deszczową nie tylko do podlewania ogrodu, ale także do spłukiwania toalet czy prania, konieczne będzie zainstalowanie pompy i systemu dystrybucji wody.
- Pompy – koszt odpowiedniej pompy zależy od jej wydajności i podnoszenia. Proste pompy ogrodowe to wydatek rzędu 200-1000 zł, podczas gdy wydajne pompy do zastosowań domowych mogą kosztować od 1000 do 5000 zł.
- System dystrybucji – koszt rur, zaworów i innych elementów systemu dystrybucji wody zależy od długości instalacji i liczby punktów poboru. Prosty system do nawadniania ogrodu to koszt od kilkuset do kilku tysięcy złotych, podczas gdy kompleksowy system do zastosowań domowych może wymagać inwestycji rzędu 5000-20000 zł.
Prace ziemne i instalacyjne
Nie można zapominać o kosztach prac ziemnych i instalacyjnych, szczególnie w przypadku większych zbiorników podziemnych.
- Wykop i przygotowanie podłoża – koszt zależy od wielkości zbiornika i warunków gruntowych. Prosty wykop pod mały zbiornik ogrodowy to wydatek rzędu 500-1000 zł, podczas gdy przygotowanie miejsca pod duży zbiornik podziemny może kosztować od 2000 do 10000 zł lub więcej.
- Instalacja i podłączenie – koszt pracy instalatorów zależy od stopnia skomplikowania systemu i lokalnych stawek. Prosta instalacja małego systemu ogrodowego to koszt od 500 do 2000 zł, podczas gdy kompleksowa instalacja dużego systemu do zastosowań domowych może wymagać od 2000 do 10000 zł lub więcej.
Podsumowując, całkowite koszty początkowe instalacji zbiornika na deszczówkę mogą wahać się od kilku tysięcy złotych dla prostych systemów ogrodowych do kilkudziesięciu tysięcy złotych dla dużych, kompleksowych systemów do zastosowań domowych. Dokładne oszacowanie kosztów wymaga indywidualnej wyceny, uwzględniającej specyfikę danego projektu.
Bieżące koszty eksploatacji systemu gromadzenia deszczówki
Po zainstalowaniu zbiornika na deszczówkę, należy wziąć pod uwagę bieżące koszty związane z jego eksploatacją i konserwacją. Choć koszty te są znacznie niższe niż w przypadku korzystania z wody wodociągowej, nie można ich całkowicie pominąć w analizie opłacalności.
Energia elektryczna
Jeśli system gromadzenia deszczówki wyposażony jest w pompę elektryczną, należy uwzględnić koszt zużywanej przez nią energii.
- Pompy zatapialne o mocy 300-800 W, często stosowane w systemach ogrodowych, zużywają około 0,3-0,8 kWh energii na godzinę pracy. Przy założeniu 100 godzin pracy w sezonie i cenie energii 0,65 zł/kWh, roczny koszt prądu wyniesie od 20 do 50 zł.
- Pompy powierzchniowe o mocy 600-1500 W, stosowane w większych systemach domowych, zużywają około 0,6-1,5 kWh na godzinę. Przy 200 godzinach pracy w roku, koszt energii wyniesie od 80 do 200 zł.
Konserwacja i naprawy
System gromadzenia deszczówki wymaga regularnej konserwacji, aby utrzymać jego efektywność i zapobiec awariom.
- Czyszczenie filtrów – filtry należy czyścić przynajmniej raz w roku, a w przypadku dużego zanieczyszczenia liśćmi czy pyłkami, nawet kilka razy w sezonie. Koszt czyszczenia to głównie czas własnej pracy, ewentualnie 50-200 zł rocznie w przypadku zlecenia tej usługi.
- Konserwacja pompy – pompa wymaga okresowej kontroli i konserwacji, co wiąże się z kosztami ewentualnych części zamiennych (uszczelki, łożyska) rzędu 50-500 zł rocznie, w zależności od typu pompy.
- Dezynfekcja zbiornika – raz na kilka lat zalecane jest czyszczenie i dezynfekcja zbiornika, co wiąże się z kosztami środków chemicznych i czasu pracy, szacunkowo 100-500 zł na jedną dezynfekcję.
- Drobne naprawy – należy założyć pewien budżet na nieprzewidziane drobne naprawy, takie jak uszczelnienie przecieków czy wymiana zaworów, średnio 100-1000 zł rocznie.
Badania jakości wody
Jeśli zgromadzona deszczówka ma być używana do celów domowych (spłukiwanie toalet, pranie), zalecane jest okresowe badanie jej jakości mikrobiologicznej.
- Podstawowe badanie mikrobiologiczne (obecność bakterii E.coli i enterokoków) to koszt rzędu 100-200 zł za próbkę. Przy założeniu badania raz na rok, daje to 100-200 zł rocznego kosztu.
- Pełne badanie fizykochemiczne (zawartość metali ciężkich, związków organicznych itp.) jest droższe, od 500 do 1000 zł za komplet badań, ale wymagane jest znacznie rzadziej, np. raz na 5 lat.
Podsumowując, roczne koszty eksploatacji systemu gromadzenia deszczówki mogą wynieść od kilkuset do kilku tysięcy złotych, w zależności od wielkości i złożoności systemu oraz intensywności jego użytkowania. Jednak nawet przy założeniu wysokich kosztów eksploatacji, są one znacznie niższe niż koszt wody wodociągowej do podlewania ogrodu czy spłukiwania toalet.
Potencjalne oszczędności wynikające z wykorzystania deszczówki
Głównym argumentem przemawiającym za instalacją zbiornika na deszczówkę są potencjalne oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej darmową wodą opadową. Wysokość tych oszczędności zależy od wielu czynników, takich jak wielkość dachu, roczne opady, sposób wykorzystania deszczówki oraz lokalne ceny wody.
Oszczędności na podlewaniu ogrodu
Podlewanie ogrodu to jedno z najbardziej oczywistych zastosowań deszczówki, pozwalające na znaczne oszczędności.
- Zapotrzebowanie na wodę do podlewania ogrodu zależy od jego powierzchni, rodzaju roślinności i klimatu. Średnio, trawnik potrzebuje około 5 litrów wody na metr kwadratowy tygodniowo, a rabaty kwiatowe i warzywne 10-15 litrów. Przy założeniu ogrodu o powierzchni 200 m2 i 20-tygodniowego sezonu podlewania, daje to roczne zapotrzebowanie na poziomie 30-60 m3 wody.
- Koszt wody wodociągowej zależy od lokalnych stawek i może się znacznie różnić między regionami. Średnia cena wody w Polsce to około 5-10 zł za metr sześcienny, co daje roczny koszt podlewania ogrodu na poziomie 150-600 zł.
- Oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej deszczówką mogą więc wynieść od 150 do 600 zł rocznie, w zależności od wielkości ogrodu i lokalnych cen wody.
Oszczędności na spłukiwaniu toalet
Spłukiwanie toalet to drugie co do wielkości zużycie wody w gospodarstwach domowych, dlatego zastąpienie w tym celu wody wodociągowej deszczówką może przynieść znaczne oszczędności.
- Zużycie wody na spłukiwanie toalet zależy od typu spłuczki i częstotliwości korzystania. Starsze spłuczki zużywają nawet 9-12 litrów na jedno spłukanie, podczas gdy nowoczesne, oszczędne modele 3-6 litrów. Przy założeniu 5 spłukań dziennie na osobę i 4-osobowej rodziny, daje to roczne zużycie wody na poziomie 22-44 m3.
- Koszt wody do spłukiwania toalet, przy średniej cenie 5-10 zł/m3, wynosi od 110 do 440 zł rocznie dla 4-osobowej rodziny.
- Oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej deszczówką mogą więc sięgać od 110 do 440 zł rocznie, w zależności od typu spłuczek i lokalnych cen wody.
Oszczędności na praniu
Woda deszczowa, dzięki swojej miękkości, jest idealna do prania, a jej użycie pozwala nie tylko oszczędzić wodę wodociągową, ale także zmniejszyć zużycie detergentów.
- Zużycie wody przez pralkę zależy od jej typu i klasy energetycznej. Starsze modele zużywają nawet 100-150 litrów na cykl, podczas gdy nowoczesne, oszczędne pralki 40-60 litrów. Przy założeniu 5 prań tygodniowo dla 4-osobowej rodziny, daje to roczne zużycie wody na poziomie 10-40 m3.
- Koszt wody do prania, przy średniej cenie 5-10 zł/m3, wynosi od 50 do 400 zł rocznie dla 4-osobowej rodziny.
- Oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej deszczówką mogą więc wynieść od 50 do 400 zł rocznie, w zależności od typu pralki i lokalnych cen wody. Do tego dochodzą oszczędności na detergentach, szacowane na 10-20% w przypadku używania miękkiej wody deszczowej.
Oszczędności na myciu samochodu
Mycie samochodu to kolejne zastosowanie, w którym deszczówka może z powodzeniem zastąpić wodę wodociągową, przynosząc wymierne oszczędności.
- Zużycie wody na ręczne mycie samochodu to średnio 50-200 litrów, w zależności od wielkości auta i dokładności mycia. Przy założeniu mycia samochodu raz na dwa tygodnie, daje to roczne zużycie wody na poziomie 1,3-5,2 m3.
- Koszt wody do mycia samochodu, przy średniej cenie 5-10 zł/m3, wynosi od 6,5 do 52 zł rocznie.
- Oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej deszczówką mogą więc sięgać od 6,5 do 52 zł rocznie, w zależności od częstotliwości mycia i lokalnych cen wody.
Podsumowując, całkowite roczne oszczędności wynikające z wykorzystania deszczówki mogą wynieść od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych, w zależności od wielkości gospodarstwa domowego, powierzchni dachu, lokalnych opadów i cen wody. W przypadku dużych ogrodów, oszczędności na samym podlewaniu mogą sięgać kilku tysięcy złotych rocznie, co może uzasadniać inwestycję w zbiornik na deszczówkę nawet bez uwzględnienia innych zastosowań.
Okres zwrotu inwestycji w zbiornik na deszczówkę
Znając początkowe koszty instalacji zbiornika na deszczówkę oraz potencjalne roczne oszczędności wynikające z jego użytkowania, można obliczyć okres zwrotu inwestycji, czyli czas, po jakim suma oszczędności przekroczy poniesione koszty.
Prosty przykład obliczenia okresu zwrotu
Załóżmy, że:
- Całkowity koszt instalacji systemu gromadzenia deszczówki (zbiornik, rynny, filtry, pompa) wyniósł 10 000 zł.
- Roczne oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej deszczówką (podlewanie ogrodu, spłukiwanie toalet, pranie) wynoszą 1500 zł.
Okres zwrotu inwestycji można obliczyć dzieląc koszt inwestycji przez roczne oszczędności:
Okres zwrotu = 10 000 zł / 1500 zł/rok = 6,67 roku
W tym przykładzie, inwestycja w zbiornik na deszczówkę zwróci się po nieco ponad 6 i pół roku użytkowania.
Czynniki wpływające na okres zwrotu
Na rzeczywisty okres zwrotu inwestycji w zbiornik na deszczówkę wpływa wiele czynników, które mogą znacząco zmienić powyższy wynik:
- Wielkość dachu – im większa powierzchnia dachu, tym więcej wody deszczowej można zebrać, co przekłada się na wyższe oszczędności i krótszy okres zwrotu.
- Roczne opady – w regionach o obfitych opadach deszczu, oszczędności będą wyższe niż w obszarach suchych, co skraca okres zwrotu.
- Ceny wody – im wyższe lokalne ceny wody wodociągowej, tym większe oszczędności i krótszy okres zwrotu inwestycji w deszczówkę.
- Sposób wykorzystania deszczówki – im więcej zastosowań (podlewanie, spłukiwanie, pranie), tym wyższe oszczędności i krótszy okres zwrotu.
- Dotacje i ulgi – w niektórych gminach dostępne są dotacje lub ulgi podatkowe dla inwestycji w systemy gromadzenia deszczówki, co może znacząco skrócić okres zwrotu.
Kiedy inwestycja w zbiornik na deszczówkę jest opłacalna?
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe czynniki, można stwierdzić, że inwestycja w zbiornik na deszczówkę jest opłacalna w następujących sytuacjach:
- Duża powierzchnia dachu (powyżej 150 m2) i wysokie roczne opady (powyżej 600 mm) – w takich warunkach okres zwrotu rzadko przekracza 5 lat.
- Wysokie lokalne ceny wody (powyżej 10 zł/m3) – przy takich cenach, oszczędności są na tyle duże, że nawet przy mniejszej powierzchni dachu, inwestycja zwraca się w rozsądnym czasie.
- Intensywne wykorzystanie wody do podlewania dużego ogrodu lub w gospodarstwie rolnym – w takich przypadkach oszczędności mogą być na tyle wysokie, że uzasadniają inwestycję nawet w mniej sprzyjających warunkach.
- Dostępność dotacji lub ulg – dodatkowe wsparcie finansowe może sprawić, że inwestycja stanie się opłacalna nawet przy mniejszej skali oszczędności.
Podsumowując, okres zwrotu inwestycji w zbiornik na deszczówkę zależy od wielu czynników i może wahać się od kilku do kilkunastu lat. Jednak w sprzyjających warunkach (duży dach, wysokie opady, wysokie ceny wody), inwestycja może zwrócić się w ciągu 3-5 lat, przynosząc wymierne oszczędności w dłuższej perspektywie.
Dodatkowe korzyści z gromadzenia deszczówki
Oprócz bezpośrednich oszczędności finansowych, gromadzenie i wykorzystanie deszczówki przynosi szereg dodatkowych korzyści dla środowiska, gospodarki wodnej i społeczności lokalnych.
Korzyści środowiskowe
- Ochrona zasobów wody pitnej – zastępując wodę wodociągową deszczówką w zastosowaniach, które nie wymagają wody pitnej (podlewanie, spłukiwanie, pranie), oszczędzamy cenne zasoby wód podziemnych i powierzchniowych.
- Zmniejszenie śladu wodnego – gromadząc deszczówkę, przyczyniamy się do zmniejszenia swojego śladu wodnego, czyli całkowitej ilości wody zużywanej bezpośrednio i pośrednio w naszych gospodarstwach domowych.
- Redukcja spływu powierzchniowego – przechwytując wodę deszczową, zmniejszamy ilość wody spływającej po utwardzonych powierzchniach do kanalizacji i dalej do rzek i zbiorników wodnych. Redukuje to ryzyko podtopień i zmniejsza ładunek zanieczyszczeń (np. z ulic) trafiających do wód.
Korzyści dla gospodarki wodnej
- Odciążenie systemów kanalizacyjnych – gromadząc deszczówkę, zmniejszamy ilość wody trafiającej do kanalizacji podczas opadów, co odciąża przepustowość systemów i oczyszczalni ścieków.
- Zwiększenie retencji wody – zbiorniki na deszczówkę działają jak mikro-zbiorniki retencyjne, zatrzymując część wody opadowej i spowalniając jej odpływ. W skali miasta czy gminy, sieć takich zbiorników może znacząco przyczynić się do poprawy retencji i ochrony przed suszą.
- Oszczędności energii – pompowanie i uzdatnianie wody wodociągowej wymaga dużych nakładów energii. Zastępując część tej wody deszczówką, pośrednio przyczyniamy się do oszczędności energii i redukcji emisji CO2.
Korzyści społeczne
- Edukacja ekologiczna – instalując zbiornik na deszczówkę i używając jej na co dzień, dajemy dobry przykład dzieciom i sąsiadom, promując postawy proekologiczne i oszczędne gospodarowanie wodą.
- Wzmocnienie odporności na susze – w okresach suszy, gdy obowiązują ograniczenia w podlewaniu ogrodów czy myciu samochodów wodą wodociągową, posiadanie własnego zapasu deszczówki pozwala na zachowanie normalnego trybu życia i utrzymanie zieleni w dobrej kondycji.
- Poprawa estetyki otoczenia – wykorzystanie deszczówki do podlewania ogrodu czy zieleni miejskiej przyczynia się do utrzymania bujnej roślinności, co poprawia estetykę i mikroklimat otoczenia.
Podsumowując, korzyści z gromadzenia deszczówki wykraczają daleko poza proste oszczędności finansowe. Przyczyniając się do ochrony zasobów wodnych, odciążenia infrastruktury i promowania postaw proekologicznych, inwestycja w zbiornik na deszczówkę staje się nie tylko opłacalna ekonomicznie, ale także wartościowa z punktu widzenia środowiska i społeczności.
Czy warto inwestować w zbiornik na deszczówkę – analiza opłacalności
Analiza opłacalności zbiornika na deszczówkę pokazuje, że w wielu przypadkach jest to inwestycja, która może przynieść wymierne korzyści finansowe i ekologiczne. Choć początkowe koszty instalacji mogą być znaczne, oszczędności wynikające z zastąpienia wody wodociągowej deszczówką w takich zastosowaniach jak podlewanie ogrodu, spłukiwanie toalet czy pranie, mogą sięgać od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych rocznie.
Okres zwrotu inwestycji zależy od wielu czynników, takich jak wielkość dachu, roczne opady, ceny wody czy sposób wykorzystania deszczówki, i może wahać się od kilku do kilkunastu lat. Jednak w sprzyjających warunkach, inwestycja może zwrócić się w ciągu 3-5 lat, przynosząc długoterminowe oszczędności i korzyści dla środowiska.
Warto pamiętać, że opłacalność to nie jedyny argument przemawiający za gromadzeniem deszczówki. Przyczyniając się do ochrony zasobów wody pitnej, odciążenia infrastruktury kanalizacyjnej i promowania postaw proekologicznych, inwestycja w zbiornik na deszczówkę staje się wartościowa także z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej.
Podejmując decyzję o instalacji zbiornika na deszczówkę, warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację, uwzględniając lokalne warunki klimatyczne, dostępną powierzchnię dachu, sposób wykorzystania wody i długoterminowe cele. W wielu przypadkach, inwestycja ta okaże się nie tylko opłacalna finansowo, ale także słuszna ekologicznie i społecznie.
Mamy nadzieję, że ten obszerny artykuł dostarczył Ci wielu cennych informacji i pomoże podjąć świadomą decyzję o zasadności inwestycji w zbiornik na deszczówkę w Twoim przypadku. Pamiętaj, że każda zaoszczędzona kropla wody to krok w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości dla nas wszystkich.
Dodaj komentarz