W obliczu narastających problemów z dostępnością wody oraz coraz częstszych zjawisk suszy i powodzi błyskawicznych, systemy zagospodarowania deszczówki zyskują na znaczeniu. Polskie gospodarstwa domowe mają obecnie możliwość skorzystania z różnorodnych programów dofinansowań, które znacząco obniżają koszty instalacji takich systemów. W niniejszym artykule przedstawimy kompleksowe informacje na temat dostępnych programów, ich warunków, procedur aplikacyjnych oraz praktycznych aspektów związanych z instalacją systemów retencji wody deszczowej.
Program “Moja Woda” – flagowa inicjatywa ogólnokrajowa
Program “Moja Woda” to ogólnopolska inicjatywa Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), która od 2020 roku cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Program został stworzony z myślą o właścicielach domów jednorodzinnych, którzy chcą inwestować w systemy zatrzymywania i wykorzystywania wód opadowych.
Główne założenia programu
Program “Moja Woda” ma na celu ochronę zasobów wodnych, zwiększenie poziomu retencji oraz lepsze zagospodarowanie wód opadowych na terenie posesji przy budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. Dzięki temu wody opadowe i roztopowe nie są odprowadzane poza teren nieruchomości, co zmniejsza ryzyko lokalnych podtopień i jednocześnie pozwala na ponowne wykorzystanie cennej wody.
Program został zaplanowany na lata 2020-2024, przy czym podpisywanie umów o dotacje przewidziano do 30 czerwca 2024 roku, a wydatkowanie środków do końca 2024 roku. Okres kwalifikowalności kosztów obejmuje wydatki poniesione od 1 czerwca 2020 roku do 30 czerwca 2024 roku.
Wysokość dofinansowania i warunki
W ramach programu “Moja Woda” można uzyskać dotację w wysokości do 6000 zł, jednak nie więcej niż 80% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Jest to znaczące wsparcie, które pozwala na realizację kompleksowych instalacji do zbierania i wykorzystywania wody deszczowej.
Dofinansowanie obejmuje zakup, montaż, budowę i uruchomienie instalacji, takich jak:
- Przewody odprowadzające wody opadowe zebrane z rynien do zbiorników
- Zbiorniki retencyjne nadziemne, podziemne, otwarte lub zamknięte
- Instalacje rozsączające
- Systemy do nawadniania lub innego wykorzystania zatrzymanej wody
Program skierowany jest wyłącznie do właścicieli oraz współwłaścicieli nieruchomości z domem jednorodzinnym. Istotnym warunkiem jest to, że z dofinansowania nie mogą skorzystać osoby, którym już wcześniej udzielono wsparcia z programu “Moja Woda”.
Efekty dotychczasowych edycji
Program “Moja Woda” od początku cieszył się ogromnym zainteresowaniem. W pierwszej edycji, która ruszyła 1 lipca 2020 roku, złożono rekordowe prawie 25 tysięcy wniosków na łączną kwotę ponad 114 mln zł. Ze względu na tak duże zainteresowanie, NFOŚiGW zwiększył budżet programu o dodatkowe 10,2 mln zł, do kwoty 114,87 mln zł, aby zapewnić finansowanie dla wszystkich prawidłowo złożonych wniosków.
Dotychczasowe dwie edycje programu pochłonęły ze środków krajowych 236 mln zł. Zrealizowane inwestycje pozwalają na zgromadzenie i zagospodarowanie na terenie prywatnych nieruchomości około 2,5 mln m³ wód opadowych i roztopowych rocznie. Celem rządowego programu jest zbudowanie 67,6 tys. przydomowych instalacji retencyjnych i zagospodarowanie wody opadowej i roztopowej w ilości 3,38 mln m³ rocznie.
Jak złożyć wniosek o dofinansowanie?
Proces aplikowania o dofinansowanie w ramach programu “Moja Woda” jest stosunkowo prosty, choć wymaga przygotowania odpowiedniej dokumentacji. Oto krok po kroku, jak należy postępować:
Krok 1: Założenie konta
Pierwszym krokiem jest założenie konta na portalu beneficjenta na stronie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w swoim województwie. Jeśli posiadasz już konto, możesz od razu przejść do logowania.
Krok 2: Wypełnienie wniosku
Po zalogowaniu należy pobrać formularz wniosku z zakładki “Formularze wniosków” lub “Oferty funduszu” -> “Programy i konkursy”. Formularz PDF należy pobrać na dysk komputera i otworzyć za pomocą aktualnej aplikacji do odczytu plików PDF.
Wniosek należy wypełnić zgodnie z instrukcją, zwracając szczególną uwagę na poprawność wprowadzanych danych. Po zakończeniu wypełniania warto sprawdzić poprawność wniosku, klikając opcję “Weryfikacja formularza” – żadne pole nie powinno wyświetlać się na czerwono, a status wniosku musi być “poprawny”.
Krok 3: Wysłanie wniosku
Poprawnie wypełniony formularz wniosku należy wysłać do Funduszu. Na portalu beneficjenta należy odszukać “Skrzynka podawcza – PDF” i przesłać wniosek.
Krok 4: Dostarczenie wersji papierowej
Po wysłaniu elektronicznej wersji wniosku, należy wydrukować wypełniony formularz wraz z załącznikami, podpisać dokument we wskazanym miejscu i dostarczyć w wersji papierowej do właściwego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Alternatywnie, wniosek można złożyć za pośrednictwem platformy ePUAP, co eliminuje konieczność dostarczania wersji papierowej.
Ważne: Wniosek o płatność należy złożyć nie później niż do dnia 30 czerwca 2024 r.
Wymagane dokumenty
Przed złożeniem wniosku warto przygotować wszystkie niezbędne dokumenty, które będą wymagane do aplikacji:
- Wypełniony formularz wniosku dostępny na stronie NFOŚiGW
- Opis planowanej inwestycji, w tym wybór urządzeń do zatrzymywania wody
- Szczegółowy kosztorys inwestycji
- Potwierdzenie własności nieruchomości (np. odpis z księgi wieczystej)
Perspektywy na 2025 rok
Według najnowszych informacji, program “Moja Woda” nie będzie kontynuowany w 2025 roku. Jest to istotna zmiana dla osób planujących inwestycje w systemy zagospodarowania deszczówki. Warto jednak zauważyć, że wciąż istnieją inne możliwości uzyskania dofinansowania, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym.
Programy lokalne dofinansowań do deszczówki
Oprócz ogólnokrajowego programu “Moja Woda”, w wielu miastach i gminach funkcjonują lokalne inicjatywy wspierające mieszkańców w instalacji systemów zagospodarowania deszczówki. Programy te często oferują atrakcyjne warunki dofinansowania i mogą stanowić alternatywę lub uzupełnienie dla programu ogólnopolskiego.
Program “Złap Deszcz” we Wrocławiu
Jednym z najbardziej znanych programów lokalnych jest wrocławski “Złap Deszcz”. Program ten, podobnie jak “Moja Woda”, cieszy się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców.
Pierwsza, pilotażowa edycja programu “Złap Deszcz”, zorganizowana w sierpniu 2019 roku, okazała się dużym sukcesem. Zainteresowanie było tak duże (złożono aż 143 wnioski o łącznej wartości 600 tysięcy złotych), że po kilku dniach jej trwania zdecydowano o zwiększeniu puli środków z początkowych 80 do 250 tysięcy złotych. Dzięki temu zostało zrealizowanych blisko 100 wniosków, a średnia wartość dotacji wyniosła 2990 złotych.
Kolejna edycja programu “Złap Deszcz” wystartowała w lutym 2020 roku. Złożono 363 wnioski, z czego zakwalifikowano 218. Łącznie w 2020 roku Wrocław przeznaczył na realizację programu około 700 tysięcy złotych. Liczba wykonanych systemów deszczowych to 202, w tym:
- 9 ogrodów deszczowych
- 4 studnie chłonne
- 126 naziemnych zbiorników przyrynnowych
- 63 podziemne zbiorniki na wody opadowe wraz z instalacją
Uzyskany efekt ekologiczny to około 440 m³ zatrzymanej wody, podczas gdy w 2019 roku było to około 150 m³.
Program “Lubliniecka Beczka”
Nowszą inicjatywą lokalną jest program “Lubliniecka Beczka”, skierowany do mieszkańców Lublińca. Program ten wspiera zakup i instalację systemów do retencji wody opadowej, promując efektywne gospodarowanie wodą deszczową.
Nabór wniosków do programu “Lubliniecka Beczka” rozpocznie się 1 lutego 2025 roku i potrwa do 31 marca 2025 roku. Wnioski należy składać w Urzędzie Miejskim w Lublińcu. Beneficjenci programu mogą liczyć na dofinansowanie w wysokości do 4000 zł na systemy retencji deszczówki.
Krakowski program dofinansowań
Kraków od kilku lat promuje retencjonowanie i wykorzystywanie deszczówki na własnych posesjach. W marcu 2020 roku ogłoszono nowe zasady programu, dzięki którym można uzyskać większe niż dotychczas wsparcie finansowe.
Wysokość dotacji zależna jest od rodzaju inwestycji i może wynieść do 80% poniesionych kosztów. W przypadku naziemnych zamkniętych wolnostojących zbiorników na deszczówkę wraz z podłączeniem do rynny możliwe jest uzyskanie 200-500 zł w zależności od wielkości zbiornika.
Na podziemne zbiorniki o pojemności do 5 m³ można uzyskać 6000 zł. W przypadku zbiorników podziemnych o pojemności 5-10 m³ możliwe jest uzyskanie do 8000 zł, a na zbiorniki o pojemności powyżej 10 m³ nawet 10 000 zł.
Najwyższa dotacja w wysokości maksymalnie 12 000 zł przysługuje w przypadku wykonania systemów bioretencji, drenażu lub nawadniania terenów zielonych, zadrzewionych i ogrodów.
Inne programy lokalne
W wielu innych miastach i gminach również funkcjonują programy dofinansowań do systemów zagospodarowania deszczówki. Warunki i wysokość dotacji różnią się w zależności od regionu, dlatego warto sprawdzić, jakie możliwości oferuje lokalna jednostka samorządu terytorialnego.
W ramach dotacji możliwe jest uzyskanie zwrotu kosztów za:
- Wykonanie projektu zagospodarowania, gromadzenia i wykorzystywania deszczówki
- Zakup wraz z montażem urządzeń tj. donice, rury spustowe, przelewowe, drenażowe, elementy studni chłonnej
- Wykonanie prac ziemnych
Rodzaje systemów zagospodarowania deszczówki objęte dofinansowaniem
Programy dofinansowań obejmują różne rodzaje systemów zagospodarowania wody deszczowej. Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od indywidualnych potrzeb, warunków terenowych oraz budżetu.
Zbiorniki naziemne
Zbiorniki naziemne to najprostsze i najtańsze rozwiązanie do gromadzenia deszczówki. Są one montowane bezpośrednio przy rynnach i zbierają wodę spływającą z dachu. Zbiorniki te mogą mieć różną pojemność, od kilkudziesięciu do kilkuset litrów.
Zaletą zbiorników naziemnych jest łatwość montażu i niski koszt inwestycji. Wadą natomiast jest ograniczona pojemność oraz podatność na zamarzanie w okresie zimowym, co wymaga opróżnienia zbiornika przed nadejściem mrozów.
W ramach programów dofinansowań można uzyskać wsparcie na zakup i montaż zbiorników naziemnych, przy czym wysokość dotacji zależy od pojemności zbiornika i konkretnego programu.
Zbiorniki podziemne
Zbiorniki podziemne to bardziej zaawansowane rozwiązanie, które pozwala na gromadzenie większej ilości wody. Są one montowane pod ziemią, co chroni wodę przed zamarzaniem i zapewnia stałą temperaturę. Ponadto, zbiorniki podziemne nie zajmują miejsca na powierzchni działki.
Wadą zbiorników podziemnych jest wyższy koszt inwestycji oraz konieczność przeprowadzenia prac ziemnych. Jednak dzięki programom dofinansowań, koszt ten może być znacząco obniżony.
W ramach programu “Moja Woda” oraz wielu programów lokalnych można uzyskać dofinansowanie na zakup i montaż zbiorników podziemnych, przy czym wysokość dotacji jest zazwyczaj wyższa niż w przypadku zbiorników naziemnych.
Ogrody deszczowe
Ogrody deszczowe to specjalnie zaprojektowane obszary zieleni, które zatrzymują i filtrują wodę deszczową. Są one nie tylko funkcjonalne, ale również estetyczne, stanowiąc ozdobę ogrodu.
Ogród deszczowy składa się z warstwy roślin, podłoża oraz warstwy drenażowej. Woda deszczowa jest kierowana do ogrodu, gdzie jest filtrowana przez rośliny i podłoże, a następnie powoli wsiąka w grunt lub jest odprowadzana do zbiornika.
W ramach programów dofinansowań można uzyskać wsparcie na utworzenie ogrodu deszczowego, przy czym wysokość dotacji zależy od konkretnego programu.
Systemy rozsączające
Systemy rozsączające to rozwiązania, które pozwalają na odprowadzenie wody deszczowej bezpośrednio do gruntu. Składają się one z rur drenażowych, studni chłonnych lub skrzynek rozsączających.
Zaletą systemów rozsączających jest możliwość zagospodarowania dużej ilości wody bez konieczności jej gromadzenia w zbiornikach. Wadą natomiast jest ograniczona możliwość ponownego wykorzystania wody.
W ramach programów dofinansowań można uzyskać wsparcie na zakup i montaż systemów rozsączających, przy czym wysokość dotacji zależy od konkretnego programu.
Systemy kompleksowe
Systemy kompleksowe łączą różne rozwiązania, takie jak zbiorniki, ogrody deszczowe i systemy rozsączające, tworząc kompletny system zagospodarowania wody deszczowej. Pozwalają one na maksymalne wykorzystanie potencjału deszczówki.
W ramach programu “Moja Woda” oraz wielu programów lokalnych można uzyskać dofinansowanie na zakup, montaż, budowę i uruchomienie kompleksowych systemów zagospodarowania wody deszczowej.
Korzyści z instalacji systemów zagospodarowania deszczówki
Instalacja systemu zagospodarowania deszczówki niesie ze sobą liczne korzyści, zarówno dla właścicieli nieruchomości, jak i dla środowiska.
Korzyści ekonomiczne
Jedną z najważniejszych korzyści ekonomicznych jest oszczędność na rachunkach za wodę. Deszczówka może być wykorzystywana do podlewania ogrodu, spłukiwania toalety, prania czy mycia samochodu, co znacząco zmniejsza zużycie wody z sieci wodociągowej.
Ponadto, dzięki programom dofinansowań, koszt instalacji systemu zagospodarowania deszczówki może być znacząco obniżony, co skraca okres zwrotu inwestycji.
Korzyści ekologiczne
Systemy zagospodarowania deszczówki mają również pozytywny wpływ na środowisko. Przyczyniają się do:
- Zmniejszenia zużycia wody pitnej
- Redukcji ryzyka powodzi i podtopień
- Zwiększenia retencji wody w glebie
- Poprawy mikroklimatu
- Wsparcia bioróżnorodności
Głównym problemem, z jakim zmaga się polska gospodarka wodna, są niedobór i nadmiar wody. Niewielkie zasoby wodne, na które wpływ mają takie czynniki jak położenie geograficzne i związana z nimi zmienność sezonowa oraz zróżnicowanie obszarowe, mogą skutkować suszą. Wielkość odnawialnych zasobów wody słodkiej przypadająca na jednego mieszkańca Polski wynosi niecałe 1600 m³, co wskazuje na zagrożenie stresem wodnym. Według ONZ granicą, poniżej której kraj uznaje się za zagrożony takim niedoborem wody, jest 1,7 tys. m³ na mieszkańca.
Jednocześnie obserwujemy występowanie powodzi błyskawicznych. W krótkim okresie spada dużo deszczu, a istniejąca infrastruktura kanalizacyjna sobie z tym nie radzi. Dlatego ważne jest, aby dbać o istniejące zasoby wodne i podejmować działania w celu zwiększenia retencji.
Korzyści praktyczne
Oprócz korzyści ekonomicznych i ekologicznych, systemy zagospodarowania deszczówki oferują również korzyści praktyczne:
- Niezależność od ograniczeń w korzystaniu z wody w okresach suszy
- Dostęp do miękkiej wody, która jest lepsza dla roślin niż woda z kranu
- Możliwość nawadniania ogrodu nawet w przypadku zakazu podlewania w okresach suszy
- Redukcja obciążenia systemu kanalizacji deszczowej
Praktyczne aspekty instalacji systemów zagospodarowania deszczówki
Przed przystąpieniem do instalacji systemu zagospodarowania deszczówki warto zapoznać się z kilkoma praktycznymi aspektami, które pomogą w wyborze odpowiedniego rozwiązania i zapewnią jego efektywne działanie.
Wybór odpowiedniego systemu
Wybór odpowiedniego systemu zagospodarowania deszczówki zależy od wielu czynników, takich jak:
- Powierzchnia dachu i ilość zbieranej wody
- Dostępna przestrzeń na działce
- Rodzaj gruntu
- Planowane wykorzystanie deszczówki
- Budżet
Warto skonsultować się z specjalistą, który pomoże dobrać system odpowiedni do indywidualnych potrzeb i warunków.
Montaż i konserwacja
Montaż systemu zagospodarowania deszczówki może być przeprowadzony samodzielnie lub przez profesjonalną firmę. W przypadku prostych systemów, takich jak zbiorniki naziemne, montaż jest stosunkowo łatwy i może być wykonany przez osobę z podstawowymi umiejętnościami technicznymi. Bardziej zaawansowane systemy, takie jak zbiorniki podziemne czy ogrody deszczowe, wymagają specjalistycznej wiedzy i narzędzi.
Konserwacja systemu zagospodarowania deszczówki jest stosunkowo prosta i ogranicza się do okresowego czyszczenia filtrów, rynien i zbiorników. W przypadku zbiorników naziemnych, przed zimą należy je opróżnić, aby uniknąć uszkodzeń spowodowanych zamarzaniem wody.
Wymagania prawne
Instalacja systemu zagospodarowania deszczówki może podlegać pewnym wymaganiom prawnym, w zależności od lokalnych przepisów. W niektórych przypadkach może być wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę lub zgłoszenie robót budowlanych.
Przed przystąpieniem do instalacji warto skonsultować się z lokalnym urzędem, aby uzyskać informacje na temat obowiązujących przepisów.
Jak przygotować się do aplikowania o dofinansowanie?
Aby zwiększyć szanse na uzyskanie dofinansowania, warto odpowiednio przygotować się do procesu aplikacyjnego.
Analiza potrzeb i możliwości
Pierwszym krokiem jest analiza potrzeb i możliwości. Należy zastanowić się, jaki system zagospodarowania deszczówki będzie najbardziej odpowiedni dla danej nieruchomości i jakie są oczekiwania względem jego funkcjonalności.
Warto również przeanalizować dostępne programy dofinansowań i wybrać ten, który najlepiej odpowiada indywidualnym potrzebom i możliwościom.
Przygotowanie dokumentacji
Kolejnym krokiem jest przygotowanie niezbędnej dokumentacji. W zależności od programu dofinansowań, może być wymagane dostarczenie różnych dokumentów, takich jak:
- Potwierdzenie własności nieruchomości
- Projekt systemu zagospodarowania deszczówki
- Kosztorys inwestycji
- Zgody i pozwolenia wymagane przez prawo
Warto dokładnie zapoznać się z wymaganiami danego programu i przygotować wszystkie niezbędne dokumenty przed złożeniem wniosku.
Wybór dostawcy i wykonawcy
Wybór odpowiedniego dostawcy i wykonawcy jest kluczowy dla powodzenia inwestycji. Warto wybrać firmę z doświadczeniem w instalacji systemów zagospodarowania deszczówki, która oferuje wysokiej jakości produkty i usługi.
Przed podjęciem decyzji warto porównać oferty kilku firm, zwracając uwagę nie tylko na cenę, ale również na jakość oferowanych produktów, zakres usług oraz gwarancję.
Najczęstsze pytania i wątpliwości
Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania i wątpliwości związane z dofinansowaniami na systemy zagospodarowania deszczówki.
Czy można łączyć różne programy dofinansowań?
Tak, w wielu przypadkach możliwe jest łączenie różnych programów dofinansowań. Na przykład, można skorzystać zarówno z programu ogólnokrajowego “Moja Woda”, jak i z lokalnego programu dofinansowań. Należy jednak pamiętać, że łączna kwota dofinansowania nie może przekroczyć 100% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
Co w przypadku wyczerpania środków w danym programie?
W przypadku wyczerpania środków w danym programie, wnioski przestają być przyjmowane lub są umieszczane na liście rezerwowej. W takiej sytuacji warto rozważyć aplikowanie do innego programu dofinansowań lub poczekać na kolejną edycję programu.
Czy można samodzielnie zainstalować system zagospodarowania deszczówki?
Tak, w wielu przypadkach możliwe jest samodzielne zainstalowanie systemu zagospodarowania deszczówki, szczególnie jeśli chodzi o proste rozwiązania, takie jak zbiorniki naziemne. Należy jednak pamiętać, że w ramach programów dofinansowań mogą być wymagane faktury za zakup i montaż systemu, co może wykluczać możliwość samodzielnej instalacji.
Jak długo trwa rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie?
Czas rozpatrzenia wniosku o dofinansowanie zależy od konkretnego programu i liczby złożonych wniosków. W przypadku programu “Moja Woda”, czas ten wynosi zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Co w przypadku odrzucenia wniosku?
W przypadku odrzucenia wniosku, wnioskodawca otrzymuje pisemną informację o przyczynach odrzucenia. W niektórych przypadkach możliwe jest uzupełnienie brakujących dokumentów lub poprawienie błędów i ponowne złożenie wniosku.
Przyszłość dofinansowań na systemy zagospodarowania deszczówki
Przyszłość dofinansowań na systemy zagospodarowania deszczówki wygląda obiecująco, mimo zakończenia programu “Moja Woda” w 2025 roku. Rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa oraz problemy związane z dostępnością wody sprawiają, że tego typu inicjatywy zyskują na znaczeniu.
Jeśli masz jakieś pytania skontaktuj się ze specjalistami z taniezbiorniki.pl.
Nowe programy i inicjatywy
Można spodziewać się, że w przyszłości pojawią się nowe programy i inicjatywy wspierające instalację systemów zagospodarowania deszczówki, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Warto śledzić informacje na stronach internetowych NFOŚiGW oraz lokalnych jednostek samorządu terytorialnego.
Rozwój technologii i rozwiązań
Wraz z rozwojem technologii i rosnącym zainteresowaniem systemami zagospodarowania deszczówki, można spodziewać się pojawienia nowych, bardziej efektywnych i przyjaznych dla użytkownika rozwiązań. Może to prowadzić do obniżenia kosztów instalacji i zwiększenia dostępności takich systemów dla szerszego grona odbiorców.
Zmiany w przepisach i wymaganiach
Można również spodziewać się zmian w przepisach i wymaganiach dotyczących systemów zagospodarowania deszczówki. Mogą one dotyczyć zarówno aspektów technicznych, jak i formalnych, związanych z uzyskiwaniem pozwoleń i zgłaszaniem instalacji.
Dodaj komentarz